2. Bài 5: Từ đa nghĩa Tiếng việt lớp 5 | Kiến Thức Chân trời sáng tạo Đầy Đủ, Chi Tiết

Câu 1

Trả lời câu hỏi 1 trang 30 SGK Tiếng Việt 5 Chân trời sáng tạo

Đọc nghĩa của từ “mũi” và thực hiện yêu cầu:

mũi

1 Bộ phận nhô lên ở giữa mặt người và động vật có xương sống, dùng để thở và ngửi. Mũi dọc dừa.

2 Bộ phận có đầu nhọn, nhô ra phía trước của một số vật. Mũi thuyền.

3 Mỏm đất nhô ra biển. Mũi Cà Mau. [...]

a. Từ “mũi” được trình bày mấy nghĩa? Đó là những nghĩa nào?

b. Nghĩa nào của từ “mũi" được trình bày đầu tiên?

c. Các nghĩa 2 và 3 có điểm nào giống với nghĩa 1?

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ các câu, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

a. Từ “mũi” có 3 nghĩa. Đó là:

1 Bộ phận nhô lên ở giữa mặt người và động vật có xương sống, dùng để thở và ngửi. Mũi dọc dừa.

2 Bộ phận có đầu nhọn, nhô ra phía trước của một số vật. Mũi thuyền.

3 Mỏm đất nhô ra biển. Mũi Cà Mau.

b. Nghĩa là “Bộ phận nhô lên ở giữa mặt người và động vật có xương sống, dùng để thở và ngủi. Mũi dọc dừa.” được trình bày đầu tiên.

c. Các nghĩa 2 và 3 có điểm giống là đều là bộ phận nhô ra.

Câu 2

Trả lời câu hỏi 2 trang 31 SGK Tiếng Việt 5 Chân trời sáng tạo

Đọc các đoạn thơ sau và cho biết từ in đậm trong mỗi đoạn thơ được dùng với nghĩa gốc hay nghĩa chuyển.

a.

• Nay cháu về nhà mới

Bao cánh cửa - ô trời

Mỗi lần tay đẩy cửa

Lại nhớ bà khôn nguôi.

Đoàn Thị Lam Luyền

• Nơi con tàu chào mặt đất

Còi ngân lên khúc giã từ

Cửa sông tiễn người ra biển

Mây trắng lành như phong thu

Quang Huy

• Đường chiều nay bạn mở

Quân ta đang bươn đèo

Sau lưng hoàng hôn đỏ

Trước cửa rừng trăng treo....

Phạm Quốc Ca

b.

• Không có chân có cánh

Mà lại gọi: con sông?

Không có lá có cành

Lại gọi là: ngọn gió

Xuân Quỳnh

• Mặt trời vừa lên tỏ

Bông lúa chín thêm vàng

Sương treo đầu ngọn cỏ

Sương lại càng long lanh.

Trần Hữu Thung

• Ngọn lửa tự đâu ra

Bếp nhà ai cũng có

Lửa bao nhiêu tuổi rồi

Mà vẫn như con nhỏ

Reo bập bùng trước gió

Như chơi trò ú tim.

Vũ Quần Phương

Bươn: đi vội, đi nhanh.

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ các câu, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

a.

- Từ 1: nghĩa gốc

- Từ 2: nghĩa chuyển

- Từ 3: nghĩa chuyển

a.

- Từ 1: nghĩa chuyển

- Từ 2: nghĩa gốc

- Từ 3: nghĩa chuyển

Câu 3

Trả lời câu hỏi 3 trang 31 SGK Tiếng Việt 5 Chân trời sáng tạo

Đặt câu để phân biệt nghĩa gốc và nghĩa chuyển của mỗi từ sau:

a. Lá:

– Bộ phận của cây, thường mọc ở cảnh hay thân, thường có hình dẹt, màu lục.

– Chỉ những sự vật có hình tấm mảnh nhẹ hoặc giống như hình cái lá.

b. Đầu:

– Phần trên cùng của thân thể người, nơi có bộ óc và nhiều giác quan khác.

– Phần trước nhất hoặc phần trên cùng của một số vật.

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ các câu, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

a.

- Lá cây có màu xanh.

- Tầng ô-zôn là lá chắn của trái đất.

b.

- Trên đầu Mai đội một chiếc mũ rất xinh.

- Hoa để chiếc gối ở đầu giường.

Bài 5: Từ đa nghĩa trang 30 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 1 Chân trời sáng tạo