Tuổi thơ tôi - Nguyễn Nhật Ánh

Tác giả

1. Tiểu sử 

- Nguyễn Nhật Ánh (sinh ngày 7 tháng 5 năm 1955) 

- Quê quán: làng Đo Đo, xã Bình Quế, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam. 

- Trước khi trở thành nhà văn nổi tiếng, Nguyễn Nhật Ánh từng có thời gian đi dạy học, viết báo với nhiều bút danh như Chu Đình Ngạn, Lê Duy Cật, Đông Phương Sóc, Sóc Phương Đông,... Năm 13 tuổi, ông đã có thơ đăng báo. 

2. Sự nghiệp văn học

a. Phong cách nghệ thuật

- Ông được coi là một trong những nhà văn thành công nhất viết sách cho tuổi thơ, tuổi mới lớn với hơn 100 tác phẩm các thể loại.

- Văn phong của ông tinh tế, dí dỏm, hồn nhiên.

b. Tác phẩm chính

- Tên tuổi của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh gắn liền với các tác phẩm làm say lòng độc giả bao thế hệ như Mắt biếc, Cỏn chút gì để nhớ, Hạ đỏ, Cô gái đến từ hôm qua, Chú bé rắc rối,… Truyện của ông được tái bản liên tục và chưa bao giờ giảm sức hút với những người yêu mến chất văn Nguyễn Nhật Ánh.

c. Giải thưởng

- Năm 1990, truyện dài “Chú bé rắc rối” được Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trao giải thưởng Văn học Trẻ hạng A. 

- Năm 1995, ông được bầu chọn là nhà văn được yêu thích nhất trong 20 năm (1975-1995) qua cuộc trưng cầu ý kiến bạn đọc về các gương mặt trẻ tiêu biểu trên mọi lĩnh vực của Thành đoàn TP HCM và Báo Tuổi trẻ.

- Hội Nhà văn TP HCM chọn ông là một trong 20 nhà văn trẻ tiêu biểu trong 20 năm (1975-1995).

- Năm 2010, tác phẩm Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ của ông được trao tặng Giải thưởng Văn học ASEAN.

Tác phẩm

1. Tìm hiểu chung

a. Xuất xứ

- Văn bản được in trong Sương khói quê nhà, 2012.

b. Bố cục: 3 phần.

+ Phần 1 (Từ đầu đến dế mọi, dế cơm): Câu chuyện về Lợi và dế lửa.

+ Phần 2 (Tiếp đến ghét nó nữa): Tai họa từ sự chọc ghẹo của các bạn.

+ Phần 3 (Còn lại): Tang lễ của dế lửa.

c. Thể loại: hồi kí.

d. Phương thức biểu đạt: tự sự.

e. Nhân vật: “tôi”, Lợi, thầy Phu, đám bạn, chú dế.

2. Giá trị nội dung và nghệ thuật

a. Giá trị nội dung

Tuổi thơ tôi là những hồi ức của nhân vật tôi về Lợi và chú dế lửa. Qua câu chuyện đáng tiếc ấy, tác giả nhắn nhủ mọi người cần có sự cảm thông, sẻ chia trong cuộc sống.

b. Giá trị nghệ thuật

- Thể loại hồi kí cùng với sự kết hợp của kết cấu truyện lồng trong truyện cùng hệ thống từ ngữ gần gũi, phù hợp với đối tượng lời nói. 

- Nghệ thuật phân tích tâm lý nhân vật, đặc biệt là nhân vật trẻ em, khiến câu chuyện diễn ra sinh động, ấn tượng.

Sơ đồ tư duy văn bản "Tuổi thơ tôi":